Przemoc domowa to poważne naruszenie praw człowieka i jeden z głównych powodów interwencji służb społecznych. Dotyka osób w różnym wieku, bez względu na płeć, wykształcenie czy status społeczny. Jej skutki mogą być zarówno fizyczne, jak i psychiczne – zawsze bolesne.
Na czym polega przemoc domowa?
Przemoc domowa to intencjonalne, powtarzające się działania lub zaniechania, które naruszają dobra osobiste drugiego człowieka. Zawsze zachodzi w relacji siły – sprawca ma przewagę nad ofiarą i wykorzystuje jej zależność.
Typowe cechy przemocy domowej:
-
działanie jest celowe i świadome,
-
ofiara jest zależna i podporządkowana sprawcy,
-
dochodzi do naruszenia praw, godności i bezpieczeństwa,
-
wywołuje cierpienie fizyczne lub psychiczne.
Formy przemocy w rodzinie
W rodzinie przemoc może przybierać różne formy. Oto najczęstsze:
Przemoc fizyczna
Polega na naruszeniu nietykalności cielesnej: bicie, popychanie, szarpanie, duszenie, kopanie, ciągnięcie za włosy, itp.
Przemoc psychiczna
Najczęstsza forma przemocy. Obejmuje wyzwiska, zastraszanie, groźby, szantaż (np. odebraniem dzieci), ciągłą krytykę, zakazy kontaktów z bliskimi.
Przemoc seksualna
To zmuszanie do współżycia lub innych praktyk seksualnych wbrew woli ofiary, a także obraźliwe komentarze na temat wyglądu czy sprawności seksualnej.
Przemoc ekonomiczna
Zabieranie pieniędzy, niszczenie mienia, zadłużanie wspólnego budżetu bez zgody, pozbawianie środków do życia. Dotyczy też zaniedbywania dzieci (brak jedzenia, odzieży, opieki).
Zaniedbanie
Ukryta forma przemocy. To brak zaspokajania podstawowych potrzeb – dotyczy zwłaszcza dzieci, seniorów i osób z niepełnosprawnością. Objawia się m.in. brakiem opieki, wsparcia, higieny czy jedzenia.
Fazy przemocy – błędne koło
Psycholodzy wyróżniają trzy fazy cyklu przemocy:
-
Faza narastającego napięcia
Sprawca staje się drażliwy, wybuchowy. Ofiara próbuje załagodzić sytuację, ale nic nie przynosi efektu. Wszystko prowadzi do eskalacji. -
Faza eskalacji agresji
Dochodzi do wybuchu – przemocy fizycznej, awantur, wyzwisk. Napięcie „pęka”, sprawca odreagowuje. -
Faza miesiąca miodowego
Sprawca przeprasza, obiecuje poprawę, staje się czuły. Ofiara wierzy, że to koniec przemocy. Jednak cykl się powtarza…
To błędne koło jest jednym z powodów, dla których osoby doświadczające przemocy pozostają w toksycznej relacji.
Dlaczego ofiara nie odchodzi?
Tkwienie w przemocowej relacji może wynikać m.in. z:
-
poczucia winy lub wstydu,
-
przekonań o „trwałości rodziny”,
-
braku wiary w możliwość zmiany,
-
zależności finansowej,
-
lęku o dzieci,
-
braku informacji, gdzie szukać pomocy.
Gdzie szukać wsparcia?
Jeśli doświadczasz przemocy lub jesteś jej świadkiem, nie jesteś sam/sama. W Centrum Usług Społecznych w Wieliszewie uzyskasz:
-
wsparcie psychologa,
-
poradnictwo socjalne i prawne,
-
pomoc w zgłoszeniu sprawy odpowiednim służbom,
-
informacje o miejscach schronienia i ochrony.